Stan zoekt naar oplossingen
Bezichtiging na bezichtiging, denken dat je een goed bod doet, maar dan nog overboden worden. Stan van den Berg ervaart net als veel Nederlandse jongeren een van de grootste maatschappelijke problemen op dit moment: de woningcrisis. Het mooie is dat hij in zijn functie zelf werkt aan een oplossing. “Niet zozeer voor mijzelf, maar vooral voor mijn hele generatie.”
Stans baan is niet zo gemakkelijk te omschrijven. Dus let goed op, daar komt ie: de 26-jarige Utrechter is Projectleider Toekomstbestendige Bouw én Programmasecretaris Bouwen en Wonen voor de Metropoolregio Amsterdam. Daarnaast werkt hij nog voor Provincie Noord-Holland. Gelukkig werkt hij wel rondom één onderwerp: het oplossen van de woningnood.
Op lange termijn denken
“We hebben grote behoefte aan woningen in ons land. Met name jongeren die eenverdieners zijn en jongeren die op een andere manier geen volledig salaris krijgen, kunnen heel moeilijk aan een huis komen. Dat kunnen we oplossen door keihard te gaan bouwen, maar zo werkt het natuurlijk niet alléén. We moeten vooruit kijken op de lange termijn, zodat woningen passen bij de toekomst die we tegemoet gaan.”
Convenant houtbouw
De afgelopen 3 jaar is Stan bezig geweest met het maken van afspraken tussen overheden in regio en bouwers, coöperaties en investeerders. “Uiteindelijk hebben we het convenant houtbouw ondertekend waarin partijen hun intentie uitspreken om 20% van de nieuwbouw in 2025 met hout te bouwen. Dat is een stuk duurzamer dan betonbouw. Daarnaast hebben we een convenant toekomstbestendige woningbouw, waarin we alle thema’s die noodzakelijk zijn voor de toekomst onderbrengen in een maatlat. Dankzij dat convenant zie je dat architectenbureaus nu hele wijken rondom deze afspraken gaan ontwerpen, zonder specifieke opdracht van ons. En dat er partijen zijn die zelf aan de slag gaan met onderzoek naar oplossingen om woningen nog toekomstbestendiger te bouwen.”
Gezamenlijke afspraken
“Waar je voorheen zag dat gemeentes allemaal eigen eisen stelden aan woningbouw, zorgen we nu voor veel meer samenwerking. We zetten mensen letterlijk bij elkaar om het gesprek aan te gaan. Zo kunnen ze elkaar meenemen in vernieuwingen en bijpassende regels. Het voordeel daarvan voor woningbouwers is groot. Waar zij vroeger elk plan moesten bouwen naar de verschillende regels van de gemeentes, weten ze door gezamenlijke afspraken tussen gemeentes veel beter waar ze aan toe zijn en kunnen ze hier rekening mee houden in hun investeringsbeslissing. Hierdoor vergroten we het schaalniveau en wordt de bouw uiteindelijk goedkoper.”
Gemotiveerd
“Er is een gigantische woningnood en die moet opgelost worden. De convenanten en de samenwerkingen zijn stappen in de goede richting. Op dit onderwerp kun je echt impact maken en daarom is mijn baan zo dankbaar. Maar soms maak ik mij wel eens zorgen. Want in de tijd dat er snel gebouwd wordt, wordt historisch gezien vaak niet gekozen voor de meest toekomstbestendige bouw.”
“Het is heel mooi om hier mijn draai aan te kunnen geven en te zorgen dat we dit goed kunnen aanpakken. Het heeft geen zin om de woningnood op te lossen, als we straks een veel groter probleem hebben. Dat het klimaat verandert en we niet meer kunnen wonen, of de woningen niet meer geschikt zijn voor het klimaat dat er dan is. Waar doe je het voor als er over 20 à 30 jaar een veel groter probleem is.”
Werken aan de woningcrisis als je geen ervaring hebt
Volgens Stan zouden meer jongeren binnen de overheid zich bezig moeten houden met de bouw: “Zeker in de woningbouw hebben we veel meer jongeren nodig. Omdat de sector erg klassiek is. Dat is niet erg, maar jonge mensen zorgen vaak voor vernieuwing. Je ziet nu dat zij wel in de bouwsector gaan werken, maar nog niet veel in de bouwkant binnen de overheid.”
“Overheden vragen helaas vaak een aantal jaar ervaring, waardoor mensen toch voor de bouwsector kiezen qua baan. Als we die ervaringseis loslaten, komen we sneller vooruit. Jongeren kunnen leren tijdens het werk, door gewoon te doen. Je kunt dit probleem niet oplossen met kennis die je vanuit een boekje kunt leren. Mijn oproep naar overheidsinstellingen is om jongeren gewoon een kans te geven en hun vernieuwende kijk op de bouw te omarmen. We hebben dat hard nodig in deze tijd.”
Skills die je nodig hebt in deze functie
Wil jij als jonge ambtenaar ook meewerken aan een oplossing voor de woningnood? Volgens Stan zijn er een aantal skills die je dan goed van pas komen. “Een helicopterview bijvoorbeeld. In deze uitdaging moet je niet in te kleine invalshoeken denken. Kijk wat een oplossing doet met een andere sector, bijvoorbeeld. En denk niet alleen aan de korte termijn. Je moet kunnen visualiseren hoe we over 50 of 100 jaar leven.”
“Belangrijk is ook om een politieke en bestuurlijke antenne te hebben. Alles wat ik doe, kan ik alleen doen als het bestuur er ook mee eens is. Je moet heel goed weten of iets binnen de grenzen en kaders van de bestuurders past. Flexibiliteit is trouwens ook handig, omdat je met zoveel stakeholders samenwerkt, die allemaal weer een andere visie hebben. Dat moet je bij elkaar weten te brengen.”
Wonen in de toekomst
Stan is een van de jongeren die zelf ook druk op zoek is naar een woning. Hij sluit af met een hoopvolle noot: “Misschien ontstaat mijn eigen droomwoning wel in de toekomst. En deze zou er zomaar anders kunnen uitzien dan we als standaard gewend zijn. Zo maakt in Wormerveer de oude Meneba-meelfabriek plaats voor een nieuwe wijk met 700 woningen. Een deel van de fabriek wordt ‘hergebruikt’ en muren, bruggen en silo’s blijven bestaan in het nieuwe plan.”
“Of wat denk je van flexibele woningen, die over 30 jaar opgepakt kunnen worden en ergens anders herbouwd, bijvoorbeeld. Beide zijn belangrijke voorbeelden om de woningbouw niet als losstaand probleem te behandelen. We kijken hier ook naar de steeds groter wordende schaarste van grondstoffen. Materialen kunnen nu en ook in de toekomst opnieuw ingezet worden. Zo werken we toekomstgericht aan de woningbouwcrisis. Hopelijk niet alleen voor mijn generatie, maar ook vele generaties daarna.”
