Als ambtenaar sta je soms voor grote uitdagingen. Een van de grootste opgaves op dit moment is de energietransitie. Voor Joost Smits (29) biedt die grootte geen drempel. “Door veel kleine stapjes te zetten, kun je de transitie versnellen.” Daar zijn heel veel mensen voor nodig. De energietransitie biedt carrièrekansen!
Joost is Beleidsmedewerker Warmtetransitie gemeente Westerkwartier. Een plattelandsgemeente met zo’n 65.000 inwoners in het westen van de provincie Groningen. “Binnen Westerkwartier hebben we de ambitie om in 2050 volledig aardgasvrij te zijn”, vertelt de jonge ambtenaar.
“Dat doe je natuurlijk niet zomaar. Als beleidsmedewerker houd ik me daarom bezig met allerlei projecten die ervoor moeten zorgen dat de 30.000 woningen binnen onze gemeente en de utiliteitsgebouwen van het gas af kunnen.”
Haalbaarheid toetsen warmtenetten
Dat wekt bij ons nieuwsgierigheid op naar het soort projecten die Joost oppakt. “Dat zijn er verschillende. Zo doe ik nu bijvoorbeeld onderzoek naar collectieve warmtenetten. Samen met collega’s kijk ik of dit soort warmtenetten technisch haalbaar zijn voor onze gemeente. En ook of het financieel haalbaar is uiteraard: blijft de energie voor onze inwoners betaalbaar en hoe zit het met de partij die het net moet aanleggen? Pas als daar antwoord op is, gaan we starten met een maken van een plan. Vooronderzoek is de basis om op voort te bouwen.”
Stimuleren richting warmtepompen
Een tweede project waar Joost zich mee bezighoudt, zijn warmtepompen. “Als we willen dat alle huishoudens binnen de gemeente Westerkwartier van het gas afgaan, moet er natuurlijk wel een alternatief tegenover staan. Mensen willen comfortabel blijven wonen. Een warmtepomp zou zo’n oplossing kunnen zijn. We kijken nu hoe we mensen kunnen stimuleren richting zo’n pomp. Door bijvoorbeeld als gemeente collectieve inkoop te regelen. Dit zie je bij veel gemeentes al succesvol gebeuren met zonnepanelen, waardoor het ook voor warmtepompen kan werken.”
Energiebesparing door isolatie
Als laatste noemt Joost een project rondom energiebesparing. Eigenlijk misschien wel een van de beste en eerste stappen om de transitie aan te gaan. “Binnen dit thema hebben we het Nationaal Isolatie Programma (NIP). Daarmee zetten we in op financiële steun voor kwetsbare huishoudens als zij hun woning beter willen isoleren. Er is een groep inwoners die door hoge prijzen nu echt in de knel komt te zitten.”
“Door inwoners met een laag inkomen én een eigen woning bijvoorbeeld een bedrag van €2.500 aan te bieden als gemeente, zorgen we ervoor dat zij hun woning beter kunnen isoleren, de energierekening omlaag gaat én ze toch comfortabel kunnen blijven wonen.”
Waardering
“Dit is echt een ontzettend mooi project. Je ziet hier schrijnende gevallen, maar het is heel fijn dat je deze mensen juist kan helpen. Als gemeente krijgen we veel waardering. Mensen geven aan dat het fijn is dat de gemeente deze (financiële) ondersteuning biedt, omdat ze zelf geen geld hebben voor betere isolatie. Door dit project kunnen mensen dat opeens wel doen. Dat waarderen ze. En die waardering maakt mijn werk zo leuk!
Kleine stapjes
“Ik denk dat we nu zo’n 40 huishoudens hebben bereikt met dit project. Hoewel deze doelgroep helemaal niet groot is, is het toch een mooi resultaat. De opgave van de energietransitie is enorm. Dat kun je niet in één keer bereiken. Juist door kleine stapjes te zetten, kun je impact maken en een rol spelen in die transitie. Met veel kleine stapjes kom je vanzelf vooruit.”
Van Piet Paulusma naar de gemeente
Joost is een van de vele jonge ambtenaren die zijn drijfveer voor zijn werk vindt in het ‘van betekenis zijn voor de samenleving’. Maar het is niet dé reden waarom hij is gaan werken aan de energietransitie.
“Als kind wilde ik eigenlijk weerman worden. Het weer fascineerde mij. Op de middelbare school had ik al uitgezocht dat ik daarvoor een opleiding Meteorologie moest volgen op de Wageningen Universiteit. Ik heb zelfs mijn snuffelstage gelopen bij Piet Paulusma! Helaas waren mijn wiskunde-skills iets minder hoog dan ik nodig had voor deze studie.”
“Ik keek wat er wel mogelijk was, om wellicht met een tussenstap naar die studie te komen. Het werd de hbo-studie Milieukunde aan de Hogeschool Van Hall Larenstein. Uiteindelijk vond ik het zo leuk om bezig te zijn met vraagstukken rondom het klimaat, dat ik hier ook mijn werk van gemaakt heb.”
Carrièrekansen
“In de energietransitie liggen heel veel carrièrekansen” vertelt Joost. Om de transitie goed vorm te kunnen geven, hebben we op dit moment vooral mensen nodig. Gemeentes hebben rijksmiddelen gekregen om de transitie aan te pakken. Maar het vinden van de juiste mensen met de juiste skills, is nog een lastige. Iedere gemeente werkt op dit moment aan de transitie en zoekt dus dezelfde mensen. Als je erover nadenkt of een baan in dit vakgebied eventueel iets voor jou is, zou ik zeker zeggen: doen! Het is hartstikke leuk om met dit onderwerp bezig te zijn.”
Skills
Joost raadt je dan wel aan om te oefenen met je communicatie skills. “Als beleidsmedewerker Warmtetransitie heb ik met veel verschillende partijen te maken. Met bewoners, maar ook woningcoöperaties en netbeheerders, bijvoorbeeld. Goed kunnen schakelen tussen de verschillende type mensen en blijven communiceren, zodat er niemand afhaakt in de transitie, is een belangrijke in dit werk.”
“Een beetje technische kennis is trouwens ook wel fijn. Maar niet noodzakelijk hoor. De inhoud leer je ook wel in het vak. Als ik om mij heen kijk naar collega’s bij andere gemeentes, hebben we allemaal andere achtergronden qua opleiding.”
Uitdaging
Dat die communicatie skills belangrijk zijn in het vak, merkt Joost ook zelf. “Soms is het best ingewikkeld. Ik heb bijvoorbeeld veel met bewonersgroepen te maken. Vaak bestaan deze groepen uit wat oudere mannen, die goed doorgeleerd zijn en veel van het onderwerp afweten. Als jonge ambtenaar krijg je dan wel eens het gevoel dat je niet serieus genomen wordt. Goede communicatie skills zijn dan echt belangrijk. Gelukkig heb ik een team waarin ik veel kan sparren met collega’s en dit soort gesprekken ook kan voorbereiden. Samen gaan we de energietransitie aan!
