Een fijne buurt, netjes en geen overlast: dat willen we allemaal, maar dat is niet altijd zo vanzelfsprekend. Want stel je eens voor dat je buurman opeens een schuur bouwt vlak langs jouw erf, illegale onderhuur veel geluidsoverlast veroorzaakt of een te hoge schutting zorgt dat je minder zon in je tuin hebt. Jaimy Bakker (24) zorgt als Jurist handhaving bouw en ruimtelijke ordening ervoor dat de gemeente Zaanstad een fijne plek blijft om te wonen en werken.
Overtredingen
Als we Jaimy bellen voor het interview zit ze op kantoor te bladeren door een rapport met foto’s. “Bij gemeente Zaanstad krijgen we veel meldingen van burgers binnen. Mijn collega’s in de functie van toezichthouder gaan dan ter plaatse kijken of er een overtreding is. Als jurist handhaving analyseer ik uiteindelijk de situatie.”
“Blijkt er daadwerkelijk een overtreding te zijn, dan kijk ik hoe we dat kunnen oplossen. De ene keer kan iemand gewoon een vergunning aanvragen en is het snel opgelost. De andere keer moeten we harder ingrijpen en vragen we mensen de situatie op orde te maken voor een bepaalde datum. Als dat niet gebeurt kunnen we herstelsancties opleggen in de vorm van een last onder dwangsom. Maar meestal helpt een eerste brief al en is dat niet nodig.”
Een dame in de bouw
Van alle meldingen die voorbij komen, houdt Jaimy zich bezig met de bouwzaken. Op die functie kwam ze niet zomaar terecht. “Vanaf de mavo ben ik naar het mbo gegaan en daarna naar het hbo. Na mijn stage kreeg ik al snel een baan als Administratief medewerker bouw bij deze gemeente. Inmiddels heb ik mijn hbo-diploma rechten gehaald en volg ik nu mijn master Rechtsgeleerdheid op de Vrije Universiteit. Bij de gemeente Zaanstad krijg ik veel vrijheid om dat naast mijn baan te doen. Ik wil dat ik alles kan doen qua werk wat ik zou willen. En dat er nooit iemand zal zeggen: je hebt daar geen goed diploma voor. Daarom wil ik graag mijn master halen.”
Binnen haar masterstudie specialiseert Jaimy zich in de richting van het bouwrecht. Een dame in de bouw kom je niet vaak tegen, maar het is een wereld die goed past bij Jaimy. “Tijdens het schrijven van mijn scriptie heb ik heel veel projectontwikkelaars en mensen uit de bouw gesproken. Het wereldje past bij mij. Mensen zijn down-to-earth en zo ben ik ook. Je weet hier wat je krijgt.”
Bewuste keuze voor bestuursrecht
En dat is precies waarom het recht haar ook aanspreekt: “Ik vind het belangrijk dat mensen snappen waar ze aan toe zijn. Dat wanneer ze een brief krijgen van de gemeente, er duidelijk in staat wat je wel en niet mag. In het bouwrecht zie je die duidelijkheid terug. Daardoor is er weinig ruimte voor discussie. Die duidelijkheid trekt mij wel. Ook het bestuursrecht spreekt me aan; er is heel veel ruimte om het contact te zoeken met burgers. Kijk je naar het strafrecht, een tak die veel studenten kiezen, dan gaat het vaak om sensationele zaken waarin je als jurist probeert straffen te verlagen. Ik ben meer van het zoeken naar oplossingen door met burgers in gesprek te gaan. En dat kan in mijn functie heel goed.”
Onderzoeken
In veel gevallen is het heel duidelijk hoe Jaimy een melding moet beoordelen. Maar niet altijd. “Soms kom ik wel iets geks tegen. Laatst zette iemand bijvoorbeeld een antennemast in zijn tuin. Iets wat niet vaak voorkomt en ik dus ook niet direct de regels van de wet ken. Maar ik vind het heel leuk om zoiets te onderzoeken. Ik benader zo’n casus dan stap voor stap en loop de regels af. Uiteindelijk kom je dan tot een besluit. Iedere zaak is weer anders en elke wijk heeft weer een ander bestemmingsplan. Zo moet je elke keer weer opnieuw het onderzoek induiken. Dat maakt mijn werk leuk.”
Niet alles is even leuk
Maar niet altijd is haar werk even leuk. “Bij sommige meldingen of bezwaren zit er bijvoorbeeld een burenruzie achter. Dan gaat het om een enkele centimeter dat een schutting te hoog is. Ik probeer dan wel het gesprek tussen buren te stimuleren en te zoeken naar oplossingen.”
“Af en toe krijg ik ook een heel epistel over mij heen. Sommige burgers denken dan ‘wie ben jij om mij op je 24e op de regels te wijzen’. Ze proberen mij te overrulen en imponeren en denken dat ik makkelijk beïnvloedbaar ben vanwege mijn leeftijd. Dan moet ik mij wel even herpakken en stevig in mijn schoenen staan. Gelukkig kan ik in dat soort situaties altijd sparren met mijn collega’s.”
In contact
“Als gemeente kunnen we soms best direct overkomen; staan we opeens voor iemands neus of krijg je een vooraankondiging voor een last onder dwangsom per brief. Daar reageert niet iedereen even vrolijk op uiteraard. En bij gemeentes zijn er heel veel loketten, waardoor het voor de burger niet direct duidelijk is waar hij moet zijn. In mijn functie probeer ik dit te verbeteren en zo goed mogelijk te laten zien waar een burger aan toe is of welke stappen hij kan zetten.”
“Dat mensen dan af en toe fel reageren, snap ik ook wel. Sommigen hebben enorm hun best gedaan op de schuur die ze bouwden, of zijn zich gewoon niet bewust dat iets niet mocht. Handhaving kan dan best hard zijn en natuurlijk moeten regels nageleefd worden, maar ik krijg gelukkig ook complimenten dat ik goed kan luisteren en empathisch vermogen heb. Juist die mogelijkheid om met burgers het gesprek aan te gaan en te zoeken naar oplossingen vind ik mooi.”
“Door in contact te komen met burgers, zie je hoe een boodschap overkomt. Laatst kwam ik met iemand in gesprek die de dwangsom niet kon betalen. Als gemeente hebben wij natuurlijk niet het doel om geld op te halen met dwangsommen. Het gaat erom dat we mensen in beweging brengen en zij zich aan de regels houden; zodat iedereen gelijk behandeld wordt en de stad knap blijft. Het is mooi dat ik daar mijn steentje aan kan bijdragen.”
