De aanslagen in Parijs, een terreurdaad op een Berlijnse kerstmarkt en een automobilist die inrijdt op voetgangers op de Westminster Bridge in Londen. Ron Baltussen (38) zag de terreuraanslagen toenemen om ons heen. Dat betekende ook iets voor de veiligheid in zijn werk als brandweerman. Hij dacht out-of-the box en kwam met een succesvol plan voor de regio Gelderland-Zuid.
Aan de slag bij defensie
Toen Ron in 2001 van school ging, wist hij niet goed wat hij wilde qua opleiding. Hij koos ervoor om militair te worden bij Defensie. Tijdens een uitzending naar Irak ontdekte hij dat hij gelukkig wordt wanneer hij voor anderen iets kan betekenen. Toen hij terugkeerde, leek een baan als beroepsbrandweerman hem wel iets, maar vacatures waren er niet.
“Bij Defensie kreeg ik de mogelijkheid om de brandweeropleiding te volgen. Via verschillende wegen, van de vrijwillige brandweer tot aan een baan bij de veiligheidsregio, kreeg ik uiteindelijk de kans om als beroepsbrandweerman aan de gang te gaan in Gelderland-Zuid.”
Terreuraanslagen
“Door de 24-uursdiensten die ik draaide, had ik relatief veel vrijetijd en ruimte om na te denken. Er waren veel aanslagen in Europa. Met mijn achtergrond bij Defensie dacht ik na over hoe wij als brandweerlieden eigenlijk voorbereid waren op zo’n situatie. Ik verdiepte mij in de verhalen van Bataclan, de kerstmarkt in Berlijn, volgde een gastcollege aan de Universiteit van Nederland over terrorisme en zag heel veel raakvlakken met de brandweer.”
Ron liet zijn collega’s uit België langskomen en organiseerde een bijeenkomst voor zijn brandweercollega’s, maar ook beleidsvoerders. “Onze Belgische collega’s vertelden hoe ze de ramp in Zaventem hadden aangepakt en ook wat het emotioneel met hen deed. We hebben veel van hen kunnen leren. Onder andere kwam naar voren hoe je zelf veiliger kon werken in zo’n chaotische situatie”, vertelt Ron.
Traumakit
“Maar daarmee waren we er nog niet. Ik zag in dat wij inmiddels wel getraind waren om tijdens incidenten te opereren, maar we geen goede middelen hadden om terreurslachtoffers te helpen. Onze brandweervoertuigen werden uitgerust met een traumakit. Speciaal voor terreursituaties. Hartstikke mooi natuurlijk, maar onze collega’s hadden geen ervaring hoe ze deze moesten inzetten in de praktijk.”
“Toen las ik dat er in Amsterdam een training werd gegeven om de collega’s daar te leren de traumakit goed te gebruiken. Zo’n training wilde ik ook opzetten, maar dan wel met mijn eigen visie en eigen sausje eroverheen. Ik wilde iets ontwikkelen dat echt goed was; niet iets dat op een bhv-achtig zaaltje lijkt. Daar kreeg ik toestemming voor en een klein budget.”
Awareness-training
Ron ging aan de slag. “Met behulp van een contact in Den Haag werkte ik aan een training waarin we leerden om zelf veiliger te zijn als er een groot incident plaatsvindt.” Een bezoek aan zijn collega’s in Amsterdam zorgde ervoor dat Ron de juiste mensen om zich heen wist te verzamelen. “Zij maakten lichaamsdelen die niet van echt te onderscheiden waren, bijvoorbeeld.”
Levensecht
Ron schreef een script en maakte een decor. Zijn hobby’s van videografie en grafische vormgeving kwamen daar goed van pas. Hij verzon een verhaal rondom een ski-tent en benaderde Flugel en een bierbrouwerij voor materiaal. Maakte een video waarmee collega’s direct het verhaal ingezogen werden en zorgde voor levensechte geluidsfragmenten van explosies. Het bleek een succesformule.
Uiteindelijk kregen collega’s een opleiding waardoor zij de training in de ski-tent zelfstandig konden draaien. “Zo konden steeds meer collega’s leren hoe ze moesten handelen in geval van een terreuraanslag. Inmiddels hebben 36 posten deze training gevolgd.”
Onbegrip van collega’s
Tijdens het neerzetten van de training, draaide Ron nog altijd zijn 24-uursdiensten. “Ik kreeg alle vrijheid van mijn leidinggevende. Dat botste nog wel eens met mijn collega’s, want hen had ik niet verteld waar ik mee bezig was. Hoe minder mensen van mijn plan wisten, hoe minder snel iemand kon zeggen dat ik het niet mocht uitvoeren. Natuurlijk begreep ik hen wel, maar ik was overtuigd van het project waaraan ik werkte.”
Inmiddels hebben zijn 24-uurscollega’s allemaal de training gevolgd. “Maar ook hier liet ik niet los en wilde ik meer: want waarom zouden we dit concept niet uitrollen naar de hele regio? Ik kreeg uiteindelijk de volledige medewerking van hogerop op het idee om in heel Gelderland-Zuid mensen te trainen. Een dergelijke training zet je niet alleen neer. Door de samenwerking met de juiste stakeholders binnen de brandweerorganisatie krijg je veel voor elkaar. De training werd dan ook een groot succes. Maar helaas is het project gestopt vanwege Corona.”
Out-of-the box
“Veel jonge mensen denken al snel aan actie bij de brandweer. Maar vanuit mijn ervaring heb ik gezien dat ook de ‘koude’ klussen op kantoor heel interessant zijn. Er komt steeds meer ruimte om out-of-the box te denken bij de brandweer en je kunt steeds vaker van ‘onderaf’ met plannen komen. Als mbo’er heb ik het toch maar even gefikst om samen met collega’s alle trainingen neer te zetten en de traumakit in de wagens te krijgen. Daar ben ik enorm trots op!”
De eindiging van het project gaf Ron weer een nieuwe kans in zijn carrière. “In april vorig jaar ben ik een hbo-opleiding gaan volgen. Er kwam toen een vacature vrij als medewerker Arbo & Veiligheid bij Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Ik heb even getwijfeld, maar gezien je bij de brandweer maar 20 jaar als ‘beroeps’ mag werken, was dit een mooie kans richting de toekomst. Ook vond ik het eigenlijk heel fijn om uit de 24-uursdiensten te kunnen stappen. Ik wil mij richten op mijn studie en mijn gezin dat ik inmiddels heb gevormd. In mijn huidige functie ben ik alleen en moet ik nog veel zelf opbouwen. Precies wat bij mij past!”
